Mehir islam hukukunda; evlilik akdinin bir parçası olarak erkeğin kadına nikâh anında verdiği veya ileride vermeyi taahhüt ettiği ekonomik karşılığı olan mal varlığını ifade etmektedir.
MEHRİN TÜRLERİ NELERDİR?
Mehir ilk olarak ödeme zamanı noktasında ikiye ayrılmaktadır. Bunlar şeri hukukta ve laik hukukta da yer bulduğu üzere ‘’mehri muaccel’’ ve ‘’mehri müeccel’’ kavramlarıyla tarif edilir.
Mehri Muaccel Nedir?
Mehri muaccel mehir borcunun evlilik akdinin yapıldığı veya en geç düğün anında doğması anlamına taşıyan bir mehir türdür. Bu türde mehir senedinde örnek olarak ‘’100 gr altın ile mehri muacceldir’’, ‘’mehri muaccel olarak 10 adet 24 ayar bilezik belirlenmiştir.’’ benzeri ibareler yer almaktadır.
Mehrin ‘’mehri muaccel’’ olarak belirlenmesi halinde mehir evlilik anından itibaren ya da en geç düğün anından itibaren kadın tarafından talep edilebilir bir borç mahiyetindedir.
Mehri Müeccel Nedir?
Mehri müeccel mehir borcunun boşanma, ayrılık veya ölüm anında doğması anlamına taşıyan bir mehir türdür. Bu türde mehir senedinde örnek olarak ‘’ 100 gr altın ile mehri müecceldir’’, ‘’mehri müeccel olarak 10 adet 24 ayar bilezik belirlenmiştir.’’ benzeri ibareler yer almaktadır.
Mehrin ‘’mehri müeccel’’ olarak belirlenmesi halinde mehir evlilik anında değil, boşanma, ayrılık ve kocanın ölümü halinde mirasından talep edilebilir.
Mehri Muaccel Mehri Müeccel Farkı Nedir?
İki mehir arasındaki tek fark kadın açısından mehrin ne zaman talep edilebileceğine ilişkin. Yukarıda da açıklandığı üzere Mehri Muaccel evlenme anından itibaren istenebilir, Mehrri Müeccel ise ancak evliliğin sona ermesi halinde istenebilir.
Yargıtay kararları kapsamında mehri muaccel eşler arasındaki alacak olarak değerlendirilmekte, mehri müeccel ise bağışlama vaadi olarak değerlendirilmektedir.
İlk bakışta özellikle mehri muaccel hususunda zamanaşımı sorunu gündeme gelecekse de TBK 153/3 maddesi uyarınca ”Evlilik devam ettiği sürece, eşlerin diğerinden olan alacakları için.” zamanaşımının durduğu dikkate alınarak evliliğin devam ettiği süre boyunca eşler arasındaki alacaklar için zamanaşımının duracağı hükmü gözden kaçırılmamalıdır.
Av. Onur Fırat Kaynun